wyrok trybunału w sprawie emerytur

[1] Wyrok Trybunału z dnia 20 lutego 1979 r. w sprawie 120/78, Rewe-Zentral AG przeciwko Bundesmonopolverwaltung für Branntwein, EU:C:1979:42. [2] Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia z dnia 13 listopada 2018 r. w sprawie C310/17, EU:C:2018:899. Minister pracy jest spokojny o wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wydłużenia wieku emerytalnego. Złożenie wniosku zapowiedziało SLD, taki wniosek chce złożyć także PiS. Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił, że w sprawie reformy emerytalnej odbyły się liczne konsultacje społeczne, zmiany w systemie emerytalnym są reakcją na zmiany demograficzne, a ustawa została PiS komentuje wyrok Sądu Najwyższego. Biorąc pod uwagę skład orzekający trudno było oczekiwać innego wyroku - ocenił w rozmowie z PAP poseł PiS Przemysław Czarnek, komentując uchwałę W rezultacie takiego stopnia ingerencji w prawa podstawowe osób, których dane są przekazywane do tego państwa trzeciego, Trybunał stwierdził nieważność decyzji w sprawie adekwatności Tarczy Prywatności. 2) Czy wyrok Trybunału wywołuje skutki w odniesieniu do narzędzi przekazywania danych innych Sąd Najwyższy zdecydował w sprawie emerytur funkcjonariuszy PRL Pandemia COVID-19, wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji i wojna w Ukrainie – to zdaniem ekonomisty i nonton film mangkujiwo 2 full movie lk21. Zgodnie z wyrokiem TK (SK 29/12) w sprawie waloryzacji świadczeń emerytalnych służb mundurowych kwestionowany przepis dotyczący waloryzacji świadczeń emerytalnych służb mundurowych w zakresie, w jakim ma zastosowanie do emerytur przyznanych przed 1 stycznia 1999 r. jest zgodny z konstytucją. 17 grudnia 2013 r. o godz. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Z. B. dotyczącą waloryzacji świadczeń emerytalnych służb Konstytucyjny orzekł, że art. 6 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin w brzmieniu nadanym przez art. 160 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim ma zastosowanie do emerytur przyznanych przed dniem 1 stycznia 1999 r., jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 również serwis: Emerytury i rentyW pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku. Sprawa dotyczyła konstytucyjności zasad waloryzacji emerytur mundurowych, wprowadzonych od 1 stycznia 1999 r. ustawą o świadczeniach z FUS, która nadała art. 6 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy zaskarżone w skardze brzmienie. W efekcie wejścia w życie wskazanej wyżej nowelizacji obowiązującą wcześniej w systemie służb mundurowych waloryzację płacową zastąpiono mniej korzystną waloryzacją cenową, obowiązującą także w powszechnym systemie Konstytucyjny nie zgodził się z zarzutem skarżącej, że nowa metoda waloryzacji emerytur nienależycie realizuje wynikające z art. 67 ust. 1 konstytucji prawo do waloryzacji. W wyniku zmiany zakwestionowanego art. 6 ustawy o zaopatrzeniu nie doszło do pozbawienia uprawnienia do waloryzacji świadczeń, ale jedynie do zmiany metody waloryzowania ich wysokości. Zmiana ta wiązała się z kompleksową i głęboką reformą emerytalno-rentową, a modyfikację przyznanych wcześniej funkcjonariuszom mundurowym uprawnień uzasadniała wewnętrzna spójność i sprawiedliwość nowego systemu. Trybunał wskazał, że nie posiada kompetencji w zakresie oceny, czy przyjęto najbardziej trafne rozwiązania prawne. Zaznaczył jednak, że waloryzacja cenowa, choć z zasady jest mniej korzystna dla emerytów niż waloryzacja płacowa, to jednak zapewnia emeryturom zachowanie ich realnej wartości. Jednocześnie Trybunał wskazał, że zmiana systemu emerytalnego funkcjonariuszy policji (objęcie funkcjonariuszy powszechnym systemem emerytalnym w 1999 r., a następnie powrót do systemu zaopatrzenia w 2003 r.) nie wpływa na obowiązek ponownego wprowadzenia przez ustawodawcę waloryzacji płacowej. Konstytucja nie przewiduje bowiem zależności między konkretnym systemem emerytalnym a określoną metodą waloryzacji. Polecamy także: Różny wiek emerytalny kobiet i mężczyzn - zgodny z Konstytucją RP Trybunał nie stwierdził także naruszenia zasady równości. Wprowadzona przez zaskarżony przepis metoda waloryzacji dotyczy wszystkich funkcjonariuszy, pobierających emerytury z policyjnego systemu zabezpieczenia emerytalnego. Wszystkie emerytury policyjne od momentu wejścia w życie zakwestionowanego przepisu waloryzowane są według tej samej metody niezależnie od daty uzyskania przez funkcjonariusza świadczenia. Nie doszło więc do zróżnicowania sytuacji prawnej tej kategorii emerytów w oparciu o kryterium daty przejścia na kolei art. 64 ust. 1 i 2 konstytucji został uznany za nieadekwatny wzorzec kontroli. Jak podkreślił Trybunał prawo do waloryzacji świadczeń emerytalnych stanowi jeden z istotnych elementów konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego, zagwarantowanego w art. 67 ust. 1 konstytucji. Prawo to nie wynika natomiast z regulacji dotyczących ochrony własności oraz innych praw przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, sprawozdawcą była sędzia TK Maria jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku pytanie: Forum KadryŹródło: Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Umowy zlecenia, umowy o dzieło i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2022 r. Czas czytania: około grudniu 2008 roku Sejm, w którym większość miała Platforma Obywatelska, przyjął ustawę wprowadzającą ograniczenia emerytalne dla byłych funkcjonariuszy komunistycznych służb bezpieczeństwa. Jednakże w 2010 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł o częściowej niezgodności tej ustawy z konstytucją. Chodziło o przepisy dotyczące członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Tym samym wypowiedź Borysa Budki uznajemy za manipulację, gdyż sugeruje ona, że Trybunał uznał całą ustawę za zgodną z wywiadzie udzielonym Bartoszowi Węglarczykowi w programie „Onet Rano” 17 września br. przewodniczący Platformy Obywatelskiej i poseł na Sejm Borys Budka stwierdził, że Platforma Obywatelska wprowadziła ograniczenia emerytalne dla ludzi, którzy „rzeczywiście” pracowali dla reżimu totalitarnego, a konstytucyjność tych ograniczeń została potwierdzona wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Wypowiedź ta padła w nawiązaniu do debaty wywołanej uchwałą Sądu Najwyższego z 16 września w sprawie rozumienia ustawowego kryterium „służby na rzecz totalitarnego państwa”.Ustawa z 2009 roku19 grudnia 2008 roku Sejm VI kadencji większością 366 posłów przyjął ustawę zmieniającą ustawę z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin oraz ustawę z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich przyjęciem ustawy, w debacie publicznej nazywanej czasami ustawą dezubekizacyjną, głosował wówczas prawie cały klub parlamentarny tworzącej wraz PSL koalicję rządową Platformy Obywatelskiej (203 głosy „za”), a także posłowie PiS (150 głosów „za”) oraz przedstawiciele mniejszych przewidywała zmianę sposobu naliczania emerytur dla byłych funkcjonariuszy służb – wskaźnik podstawy wymiaru emerytury za każdy rok służby w latach 1944-1990 zmniejszono z 2,6 do 0,7 proc. Emerytury zmniejszono również członkom Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON), która rządziła w czasie stanu wojennego od grudnia 1981 do lipca 1983 roku. Przywileje stracili także tzw. pozytywnie zweryfikowani pracownicy służb bezpieczeństwa PRL, czyli funkcjonariusze, którzy po 1990 roku kontynuowali służbę. Zgodnie z ustawą przywileje emerytalne miały zachować te osoby działające w organach bezpieczeństwa, które mogą udowodnić, że „czynnie wspierały osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego”.Ustawa została podpisana przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego 6 lutego 2009 roku, a zawarte w niej przepisy zaczęły obowiązywać od początku 2010 wyroku z 24 lutego 2010 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności tej części zapisów ustawy, która dotyczyła obniżenia emerytur członkom Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Oto fragment uzasadnienia tej decyzji, który znalazł się w komunikacie po wyroku:Trybunał orzekł, iż obniżenie przez ustawodawcę emerytur członkom Wojskowej Rady za cały okres służby przed 12 grudnia 1981 r. było arbitralne. Przyjęte w tym zakresie kryterium różnicowania członków Wojskowej Rady z pozostałymi żołnierzami zawodowymi nie pozostaje bowiem w racjonalnym związku z celem i treścią kwestionowanej regulacji. Z tego względu Trybunał Konstytucyjny orzekł, że regulacja obniżająca emerytury członkom Wojskowej Rady, w zakresie, w jakim przewiduje, że emerytury te wynoszą 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby w Wojsku Polskim po dniu 8 maja 1945 r. do dnia 11 grudnia 1981 r., jest niezgodna z konstytucyjną zasadą równości wobec artykuły ustawy zostały uznane za zgodne z konstytucją, nie stwierdzono ich niezgodności z konstytucją bądź Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania z 2016 roku16 grudnia 2016 większością 235 głosów posłów PiS Sejm VIII kadencji przyjął kolejną ustawę nowelizującą ustawę z 1994 roku. Przyjęto w niej szersze niż wcześniej kryterium służby na rzecz totalitarnego państwa. Za tego typu działalność uznano służbę od dnia 22 lipca 1944 roku do dnia 31 lipca 1990 roku w szczegółowo wymienionych cywilnych i wojskowych instytucjach i z zapisami ustawy wprowadzono stawkę 0,0 proc. podstawy wymiaru „za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa” do 1990 roku i stawkę 2,6 proc. za lata następne, przy czym wysokość emerytury nie może być wyższa niż miesięczna kwota przeciętnej emerytury wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń SpołecznychPrezydent Andrzej Duda podpisał ustawę 29 grudnia 2016 roku, nowe przepisy zaczęły obowiązywać od 1 października 2017 styczniu 2018 roku Sąd Okręgowy w Warszawie zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności przepisów ustawy z konstytucją. Sprawa trafiła na wokandę Trybunału Konstytucyjnego w marcu 2020 roku, ale pomimo wyznaczenia dwóch kolejnych terminów rozprawy (w lipcu i sierpniu) Trybunał nie wydał dotychczas żadnego orzeczenia. Termin najbliższej rozprawy wyznaczono na 6 października 2020 otrzymywać od nas cotygodniowe podsumowania sprawdzonych wypowiedzi polityków? W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r. policjanci ubiegający się o podwyższenie emerytury nie będą musieli wykazywać okresów służby w warunkach „bezpośrednio” zagrażających ich życiu lub zdrowiu, albowiem Trybunał Konstytucyjny uznał, że taki obowiązek nałożony rozporządzeniem Rady Ministrów jest niezgodny z konstytucją i ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym. Wystarczającym będzie wykazanie pełnienia służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu. Organy Policji zobowiązane do wydawania zaświadczeń o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury nie będą mogły się kierować kryterium „bezpośredniości”. Publikujemy opinię prawną, kto w jakim trybie i na jakich zasadach będzie mógł się ubiegać o podwyższenie wymiaru emerytury oraz ewentualne odsetki od dnia złożenia pierwotnego wniosku o emeryturę. Warmińsko-Mazurski Zarząd Wojewódzki NSZZ Policjantów zapewnia ze swojej strony wsparcie kancelarii prawnej, która zajęłaby się reprezentowaniem interesów policjantów i emerytów zarówno przed organami Policji, organem emerytalno-rentowym, jak i sądami, w zależności od rozwoju sytuacji. Sławomir Koniuszy Dochodzenie roszczeń emerytalnych z tytułu pełnienia służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r. I Wyrok Trybunału Konstytucyjnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Trybunału Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 maja 2014 r. sygn. U. 12/2013 wskazał, iż § 4 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 86, poz. 734 oraz z 2012 r. poz. 1205) w zakresie, w jakim stanowi o bezpośrednim zagrożeniu życia lub zdrowia, jest niezgodny z art. 15 ust. 6 w związku z ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2013 r. poz. 667, 675, 1623 i 1717) oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Główne tezy z uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Stosownie do treści art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Ustawodawca na mocy art. 15 ust. 6 upoważnił Radę Ministrów do określenia szczegółowych warunków podwyższania emerytury § 4 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej stanowi, iż emeryturę podwyższa się o 0,5 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu, jeżeli funkcjonariusz w czasie wykonywania obowiązków służbowych podejmował, co najmniej 6 razy w ciągu roku, czynności operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze albo interwencje w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego zwrot „bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia” dotyczy związku przyczynowo-skutkowego i nakazuje adresatom § 4 pkt 1 rozporządzenia z 2005 r. odwołać się do konkretnej koncepcji związku przy określaniu, czy został spełniony ustawowy warunek podwyższenia emerytury. Natomiast zwrot „szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu” odnosi się do kwalifikacji zagrożenia per se, rozumianej jako stwierdzenie istnienia zagrożenia innego niż normalne następstwo pełnienia służby, przy założeniu, że w jej istotę wpisane jest ryzyko zagrożenia życia i zdrowia. Z perspektywy ustawowej regulacji ważne jest aby zagrożenie nie było normalnym następstwem służby, ale miało charakter wyjątkowy. Wypowiedź preferencyjna prawodawcy wskazuje na możliwość gradacji zagrożeń uzasadniających podwyższenie emerytury. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w pojęciu „szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu” mieszczą się takie zdarzenia, które mogą mieć miejsce w czasie pełnionej służby, choć nie pozostają w bezpośrednim związku przyczynowym z czynnościami podejmowanymi przez funkcjonariusza lub jego osobą. Zakwestionowany przepis wymaga natomiast aby zagrożenie nie tylko miało charakter „szczególny”, ale również aby pozostawało w ściśle określonej („bezpośredniej”) relacji kazualnej z czynnościami funkcjonariusza. Uprawnienia do takiego dookreślenia ustawowego warunku podwyższenia emerytury nie sposób natomiast wywieść z art. 15 ust. 6 w związku z ust. 2 pkt 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym.” 3. Wnioski. Zaskarżony przepis wykonawczy został wydany z przekroczeniem ustawowej normy upoważniającej do wydania aktu wykonawczego i tym samym narusza art. 92 ust. 1 Konstytucji, albowiem organ władzy wykonawczej nie może wykraczać poza ustawowe upoważnienie i wprowadzać dodatkowych, nieznanych ustawie kryteriów realizacji praw i wolności, niezależnie od ich racjonalności lub operatywności dla konkretnego wypadku. Zawężenie kryteriów podwyższania emerytury leży w wyłącznej kompetencji ustawodawcy. Podwyższenia emerytury może zatem domagać się funkcjonariusz, który w czasie wykonywania obowiązków służbowych podejmował, co najmniej 6 razy w ciągu roku, czynności operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze albo interwencje w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało szczególne zagrożenia dla życia i zdrowia, przy czym pojęcie szczególnego zagrożenia dla życia i zdrowia nie może być utożsamiane z pojęciem bezpośredniości. 4. Moc wiążąca orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i skutki prawne wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Odnosząc się do problemu mocy wstecznej orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzających niezgodność aktu normatywnego lub jego części z aktem wyższego rzędu należy wskazać, iż zagadnienie to było wielokrotnie przedmiotem wypowiedzi Sądu Najwyższego, który zdecydowanie opowiadał się za przyznaniem orzeczeniom skutków sięgających w przeszłość. Zgodnie z poglądem przeważającym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niezgodność przepisu ustawy z Konstytucją jest w zasadzie skuteczny ex tunc, tj. od dnia wejścia w życie zakwestionowanego przepisu, chyba że co innego wynika z sentencji wyroku (tak. uchwała z dnia 3 lipca 2003 r., III CZP 45/03, OSNC 2004, , wyrok z dnia 9 października 2003 r., I CK 150/02,, uchwała z dnia 23 stycznia 2004 r., III CZP 112/03, postanowienie z dnia 15 kwietnia 2004 r., IV CK 272/03, wyrok z dnia 30 września 2004 r., IV CK 20/04, uchwała z dnia 23 czerwca 2005 r., III CZP 35/05, uchwała z dnia 19 maja 2006 r., III CZP 26/06, uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 7 grudnia 2006 r., III CZP 99/06, wyrok z dnia 13 grudnia 2007 r., I CSK 315/07, niepubl., wyrok z dnia 19 czerwca 2008 r., V CSK 31/08, OSNC-ZD 2009, nr A, poz. 16, wyrok z dnia 20 maja 2009 r., I CSK 379/08, OSNC 2009,). Odmienna linia orzecznictwa Sądu Najwyższego wskazująca na działanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego ex nunc (na przyszłość) dotyczy wyłącznie wyroków Trybunału Konstytucyjnego, w których Trybunał wyraźnie określił skutki czasowe działania wydanego wyroku. Tymczasem w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r. Trybunał Konstytucyjny jednoznacznie określił charakter swego orzeczenia wskazując, iż niekonstytucyjna norma traci moc obowiązującą zgodnie z art. 190 ust. 2 i 3 Konstytucji (nie odroczył utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu).Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego weszło w życie z dniem 3 czerwca 2014 r. tj. ogłoszenia w Dzienniku Ustaw ( 2014. poz. 736). Przenosząc niniejszą argumentację na realia niniejszego zagadnienia należy wskazać, iż przedmiotowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ma działanie ex tunc. W związku z powyższym należy przyjąć fikcję prawną, że § 4 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów w zakresie, w jakim stanowi o bezpośrednim zagrożeniu życia lub zdrowia został wyeliminowany z obrotu prawnego. To z kolei oznacza retroaktywny skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego i rozpoznawanie sprawy z pominięciem niekonstytucyjnego przepisu od daty wejścia tego przepisu w życie. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu orzeczenia podmioty, o których prawach i wolnościach rozstrzygnięto na podstawie niekonstytucyjnego przepisu mają prawo do przywrócenia stanu konstytucyjności na zasadach określonych w art. 190 ust. 4 Konstytucji i przepisach właściwych dla danego postępowania. Stosownie do art. 190 ust. 4 Konstytucji orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. II Wzruszenie prawomocnych decyzji emerytalnych – uwagi ogólne. 1. Tryb właściwy dla wzruszenia prawomocnych decyzji emerytalnych. Kwestie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji reguluje ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 667) – dalej ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym. Art. 11 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym stanowi, że w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Powyższe oznacza stosowanie regulacji wynikających z ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jak również Kodeksu postępowania administracyjnego dopiero w wypadku braku odpowiednich uregulowań zawartych w Ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji. W ocenie autora trybem właściwym dla wzruszenia postępowania w sprawie prawomocnych decyzji emerytalnych jest tryb przewidziany w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym, w szczególności art. 33 ustawy. Zgodnie z treścią w/w przepisu „Prawo do świadczeń pieniężnych z tytułu zaopatrzenia emerytalnego lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej albo z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w tej sprawie zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawnione nowe okoliczności, które mają wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość.” Analogiczne unormowania dotyczące możliwości wzruszania decyzji rentowych zawiera art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 1440). Z uwagi na szerokie orzecznictwo i poglądy doktryny w zakresie wykładni art. 114 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz tożsamość uregulowań zawartych w obu ustawach, przy ustalaniu zakresu pojęciowego oraz zakresu stosowania normy wynikającej z art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym należy posiłkować się orzecznictwem i poglądami doktryny odnoszącymi się do art. 114 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. decyzji emerytalnych w kontekście wznowienia postępowania Specyfika prawa ubezpieczeń społecznych regulującego prawo do świadczeń z funduszy o charakterze publicznym uzasadnia odmienne aniżeli w stosunku do innych decyzji administracyjnych podejście do kwestii prawomocnych decyzji pozwalające zarówno na kwestionowanie błędnie przyznanego przez organ prawa do świadczenia, jak i na ponowne ubieganie się o poprzednio nieprzyznane świadczenie. Co do zasady wzruszalność decyzji administracyjnych możliwa jest na podstawie art. 145 i n. kodeksu postępowania administracyjnego, zaś prawomocnych wyroków sądów pracy i ubezpieczeń społecznych (które rozpoznają odwołania od decyzji organu emerytalno-rentowego na mocy art. 32 ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym) na podstawie art. 399 i n. kodeksu postępowania cywilnego. Ponowne ustalenie prawa do świadczeń w trybie art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym nie jest wznowieniem postępowania sądowego przewidzianego przepisami kodeksu postępowania cywilnego, ani wznowienia postępowania przewidzianego przepisami kodeksu postępowania administracyjnego. Instytucja ponownego rozpoznania uprawnień określona w art. 33 ustawy została wprowadzona zamiast wznowienia postępowania administracyjnego, w związku z powyższym podstawą wzruszenia prawomocnej decyzji może być jedynie art. 33 ustawy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt III AUa 1750/2012). Art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym może stanowić również podstawę prawną weryfikacji i wzruszalności prawomocnych wyroków sądów pracy i ubezpieczeń społecznych. „Wystąpienie przesłanki ponownego ustalania prawa do świadczeń lub ich wysokości w sytuacji gdy sprawę rozstrzygnął sąd oddalający odwołanie od decyzji rentowej, zakłada potencjalną, obiektywną wadliwość tak rozstrzygnięcia organu rentowego, jak i sądu. Jeśli więc decyzja rentowa uprawomocniła się na skutek wyroku sądu, to zaistnienie tak rozumianych przesłanek ponownego ustalenia uzasadnia, na podstawie i w trybie przepisu (….) art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej (art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym – przyp. autora) weryfikację i wzruszalność zarówno prawomocnych decyzji rentowych, jak i wyroków sądu” (tak: Renata Babińska, Wzruszalność prawomocnych decyzji rentowych” Wolters Kluwer Polska Sp. 2007). Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia r., sygn. akt III AUa 1167/2012, który wskazał, że „Ponowne ustalenie prawa zgodnie z przepisem art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej jest instytucją degradującą powagę rzeczy osądzonej. Można ją stosować wielokrotnie i w każdym czasie, przesłanki jej uruchomienia dają podstawę do przyjęcia, że została ona uregulowana w sposób zupełny. Oznacza to, że ma ona pierwszeństwo przed przepisami kodeksu postępowania cywilnego. Prawomocny wyrok sądu ubezpieczeń społecznych nie tamuje możliwości ponownego ustalania prawa do emerytury. Możliwe było zatem ponowne ustalenie prawa, jeżeli strona powoła się na dowody lub okoliczności, które były jej znane, a których organ rentowy nie uwzględnił wydając decyzję. Szczegółowa analiza przepisu art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej prowadzi jednak do wniosku, że okoliczności i dowody mają przymiot nowości, jeżeli nie były znane wcześniej organowi rentowemu. Nowe dowody i okoliczności muszą istnieć przed dniem wydania ostatecznej decyzji ustalającej zobowiązanie.” W realiach niniejszej sprawy postępowanie wszczęte na podstawie art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym może skutkować wzruszalnością decyzji: wydanych przez organ rentowy (od których nie wniesiono odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych), od których wniesiono odwołanie do Sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, a które uprawomocniły się w wyniku ich utrzymania w mocy przez Sąd. Przesłanki złożenia wniosku w trybie art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. Przesłanką ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest powołanie nowych dowodów lub wskazanie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji rentowej, które mogą mieć wpływ na istnienie tego prawa. Zwrot „nowy dowód” użyty w przepisie obejmuje zarówno przypadki ujawnienia dowodów istniejących przed wydaniem decyzji, jak i sytuacje zgłoszenia dowodów uzyskanych po wydaniu decyzji, pod warunkiem że wynikają z nich fakty powstałe przed tym momentem. Zwrot „ujawnione okoliczności” może oznaczać zarówno okoliczności faktyczne, jak i okoliczności sprawy, czyli nie tylko fakty, których ustalenie warunkuje wydanie decyzji, lecz także wszelkie zachowania uczestników postępowania w sprawie ustalania prawa (por. „Prawo do emerytury. Komentarz do ustaw z orzecznictwem.”; Inetta Jędrasik- Jankowska, Karina Jankowska, LexisNexis 2011). W orzecznictwie przyjmuje się także, że pod pojęciem „okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji” należy rozumieć niezgodność z Konstytucją danej normy prawnej, która stanowiła podstawę wydania decyzji. Należy jednak zauważyć, iż uznany za niezgodny z Konstytucją § 4 rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji (…) nie stanowił bezpośredniej podstawy wydania decyzji przez organ emerytalny. Organ emerytalny orzekał na podstawie przedłożonych przez wnioskodawcę dokumentów, stosując właściwe normy prawa materialnego i procesowego. Wskazany § 4 w/w rozporządzenia nie był bezpośrednio adresowany do organu emerytalnego, albowiem przesłanki spełnienia warunków uzasadniających podwyższenie emerytury były badane przez właściwy organ Policji wydający zaświadczenie o spełnieniu takich warunków. Wydanie przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 2 może stanowić „pośrednio” okoliczność istniejącą przed wydaniem decyzji w zakresie, w jakim wpływa narzeczywistość uprawnionych, różną w stosunku do tej, która została prawomocnie ustalona na podstawie niekonstytucyjnego i uchylonego unormowania. W realiach niniejszej sprawy należy uznać, okolicznością istniejącą przed wydaniem decyzji rentowej był fakt posiadania uprawnień do podwyższenia podstawy wymiaru emerytury z uwagi na pełnienie służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu już w chwili składania wniosku. Funkcjonariusz nie mógł we wniosku składanym do organu rentowego załączyć stosownego zaświadczenia organu Policji o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury. Nie uzyskał go bowiem na skutek odmowy wydania zaświadczenia z uwagi na brak elementu „bezpośredniości” zagrożenia życia i zdrowia bądź też w ogóle nie ubiegał się o taki dokument. Gdyby organ Policji działał w oparciu o „niewadliwy” przepis rozporządzenia zaświadczenie będące środkiem dowodowym potwierdzającym okresy służby pełnionej w szczególnych warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury zostałoby wydane. Przesłanką ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości jest ujawnienie okoliczności sprawy, że wymagany warunek nabycia uprawnień emerytalno-rentowych nie został w ogóle przez organ emerytalny objęty postępowaniem dowodowym (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2004 r., II UK 228/04). „Znamiona tej przesłanki spełnia jednocześnie ujawnienie okoliczności faktycznej w postaci nieustalonego przez organ rentowy warunku nabycia prawa wynikającego jednak ze znanych (będących w jego dyspozycji) lub nieznanych mu dowodów. W tym ostatnim przypadku ujawnieniu okoliczności faktycznych powinno towarzyszyć przedłożenie nowych dowodów. W istocie zachodzi wtedy przesłanka w postaci przedłożenia nowych dowodów ujawnionych lub uzyskanych po wydaniu decyzji, z których wynikają nieustalone przez organ rentowy wymagane warunki nabycia prawa do świadczeń lub świadczeń o określonej wysokości” (tak: Renata Babińska, Wzruszalność prawomocnych decyzji rentowych” Wolters Kluwer Polska Sp. 2007). Zaświadczenie organu Policji, o którym mowa w pkt III. 1 poniżej będzie stanowiło nowy dowód w rozumieniu art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. III Tryb postępowania właściwy dla wzruszenia decyzji emerytalnej w świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. 1. Uzyskanie zaświadczenia o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury. W świetle przepisu § 14 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 października 2004 roku w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 239, poz. 2404), wydanego na podstawie delegacji ustawowej określonej w przepisie art. 38 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym – środkiem dowodowym potwierdzającym okresy służby pełnionej w szczególnych warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury jest zaświadczenie o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury, sporządzone na podstawie akt osobowych funkcjonariusza lub innych dokumentów potwierdzających pełnienie służby w tych warunkach, wystawione przez właściwe organy Policji, ABW, AW, SG, BOR lub PSP. Funkcjonariusze składający wniosek w sprawie ustalenia prawa do zaopatrzenia emerytalnego lub wysokości świadczeń, którzy chcą uzyskać wyższą podstawę wymiaru emerytury z uwagi na pełnienie służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu zobowiązani są do przedłożenia stosownego zaświadczenia o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury, wystawione przez właściwe organy Policji. Do chwili wydania przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia z dnia 27 maja 2014 r. organ zobowiązany do wydania zaświadczenia analizował, czy funkcjonariusz w czasie wykonywania obowiązków służbowych podejmował, co najmniej 6 razy w ciągu roku, czynności operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze albo interwencje w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia. W sytuacji stwierdzenia braku bezpośredniości zagrożenia życia lub zdrowia odmawiał wydania zaświadczenia, co uniemożliwiało funkcjonariuszowi podwyższenie wymiaru emerytury. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma ten skutek, że przy wydawaniu zaświadczenia organ Policji nie powinien kierować się kryterium bezpośredniości. W pojęciu „szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu” mieszczą się takie zdarzenia, które mogą mieć miejsce w czasie pełnionej służby, choć nie pozostają w bezpośrednim związku przyczynowym z czynnościami podejmowanymi przez Funkcjonariusza lub jego osobą. W związku z powyższym Funkcjonariusz winien, powołując się na treść orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego złożyć w oparciu o art. 217 kodeksu postępowania administracyjnego wniosek o wydanie zaświadczenia o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury (przy czym organ Policji nie powinien brać pod uwagę „bezpośredniości zagrożenia”). Wskazany tryb postępowania dotyczy: 1. osób, które złożyły stosowny wniosek o wydanie zaświadczenia o pełnieniu służby w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury policyjnej na podstawie § 4 pkt 1 rozporządzenia, jednakże takiego zaświadczenia nie uzyskały w wyniku zastosowania przez organ niekonstytucyjnego przepisu rozporządzenia (organ uprawniony do wydania zaświadczenia wskazywał brak spełnienia wymogu „bezpośredniości” zagrożenia życia lub zdrowia), 2. osób, które nie złożyły wniosku o wydanie stosownego zaświadczenia, albowiem przypuszczały, iż z uwagi na braku spełnienia wymogu „bezpośredniości” zagrożenia życia lub zdrowia zaświadczenie nie zostanie im wydane. Nie można wykluczyć, że organ uprawniony do wydania zaświadczenia, w przypadku wystąpienia przez funkcjonariusza z kolejnym wnioskiem o wydanie zaświadczenia potwierdzającego okresy służby pełnionej w szczególnych warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury uzna, że sprawa ta była już przedmiotem rozstrzygnięcia organu (korzysta z tzw. „powagi rzeczy osądzonej”) i w związku z tym należy skorzystać z trybu nadzwyczajnego, jakim jest wznowienie postępowania. Możliwość ponownego wydania zaświadczenia w tej samej sprawie, bez uprzedniego korygowania czy unieważnienia pierwotnie wydanego zaświadczenia potwierdził Naczelny Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 24 listopada 2006 r., sygn. I OSK 88/06. Sąd wskazał, że zaświadczenie jest rodzajem czynności faktycznej, a te nie korzystają z powagi rzeczy osądzonej. Wraz ze zmianą faktów lub stanu prawnego zaświadczenie staje się nieaktualne i może być wydane nowe, odpowiadające aktualnemu stanowi prawnemu lub aktualnym faktom. 2. Złożenie wniosku w trybie art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. Jak wskazywano powyżej przesłanką ponownego ustalenia prawo do świadczeń pieniężnych z tytułu zaopatrzenia emerytalnego lub ich wysokości jest przedstawienie nowych dowodów lub ujawnienie nowych okoliczności, które mają wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokości. Nawiązując do rozważań zawartych w pkt II pkt 3 powyżej, uprawniony, po uzyskaniu zaświadczenia organu Policji o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury winien złożyć do organu emerytalnego wniosek w trybie art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. We wniosku powinien powołać się na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego, nowe okoliczności rozumiane jako istnienie warunku nabycia prawa do świadczenia już w chwili składania pierwotnego wniosku, jak również przedłożyć nowy dowód w postaci w/w zaświadczenia. 3. Kwestia zasadności (bezzasadności) żądania wypłaty zaległych świadczeń i odsetek. Stosownie do treści art. 42. 1. „Świadczenia pieniężne wypłaca się od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożono wniosek.” Możliwość wypłaty zaległych świadczeń (za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz, licząc od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek) aktualizuje się jedynie w sytuacji powstania zaległości na skutek błędu organu emerytalnego (art. 46 ust. 3 w zw. z art. 46 ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym). Podobnie organ emerytalny ma obowiązek wypłaty odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego jeżeli opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ emerytalny ponosi odpowiedzialność (art. 49 a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym w zw. z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). W tej sytuacji organ emerytalny może twierdzić, że brak wypłaty „podwyższonej” emerytury nastąpiło w wyniku okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności ani winy. W chwili przyznawania świadczenia organ emerytalny działał na podstawie obowiązującego wówczas prawa i na podstawie dokumentów przedłożonych przez wnioskodawcę. Nie mógł tym samym nawet przy zachowaniu należytej staranności przewidzieć późniejszego uznania przez Trybunał niekonstytucyjności kwestionowanego przepisu. Tym samym brak wypłaty świadczenia jest skutkiem innych przyczyn niezależnych od organu emerytalnego. Jest to koncepcja, która ogranicza pojęcie błędu wyłącznie do uchybień organów rozstrzygających sprawę o świadczenia emerytalne. Obiektywna koncepcja błędu organu rentowego zakłada, że wszelkie błędy płatnika składek lub innych podmiotów, stanowiące przyczynę nieprawidłowych rozstrzygnięć organów rozpatrujących sprawy o świadczenia emerytalno-rentowe są równoznaczne z błędem tychże organów (tak S. Plążek, „Błąd organu emerytalnego lub odwoławczego w sprawach o świadczenia z zaopatrzenia emerytalnego pracowników i ich rodzin”, Palestra 1985, Nie ma zatem przeszkód formalnych, aby powołując się na koncepcję obiektywną żądać wypłaty zaległych świadczeń oraz odsetek od dnia złożenia pierwotnego wniosku. Na skutek retroaktywnego działania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, podwyższona podstawa wymiaru emerytury przysługiwała uprawnionym (ex lege) już w chwili złożenia pierwotnego wniosku do organu emerytalnego. IV Podsumowanie. W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2014 r. funkcjonariusze starający się o podwyższenie emerytury nie będą musieli wykazywać okresów służby w warunkach „bezpośrednio” zagrażających ich życiu lub zdrowiu, albowiem Trybunał Konstytucyjny uznał, że taki obowiązek nałożony rozporządzeniem Rady Ministrów jest niezgodny z konstytucją i ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym. Wystarczającym będzie wykazanie pełnienia służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu. Organy Policji zobowiązane do wydawania zaświadczeń o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury nie będą mogły się kierować kryterium „bezpośredniości”. Funkcjonariusze, którzy złożyli wnioski o ustalenie (lub podwyższenie) podstawy wymiaru emerytury przed wydaniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i uzyskali decyzje emerytalne nie uwzględniające okresów służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu winni złożyć do właściwego organu Policji wniosek (lub ponowny wniosek w przypadku Funkcjonariuszy, którzy taki wniosek składali, jednak go nie uzyskali z uwagi na brak elementu „bezpośredniości) o wydanie zaświadczenia o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury. Następnie uprawnieni powinni wystąpić do organu rentowego z wnioskiem o ponowne przeliczenie podstawy wymiaru emerytury w trybie art. 33 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym (wraz z ewentualnym wnioskiem o wypłatę zaległych kwot i odsetek od daty złożenia pierwotnego wniosku) powołując się na nowe okoliczności w postaci orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz nowy dowód w postaci zaświadczenia o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury. Wskazany tryb postępowania winien mieć zastosowanie do wszystkich funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę w warunkach szczególnie zagrażających życiu lub zdrowiu, tj. w czasie wykonywania obowiązków służbowych podejmowali, co najmniej 6 razy w ciągu roku, czynności operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze albo interwencje w celu ochrony osób, mienia lub przywrócenia porządku publicznego w sytuacjach, w których istniało szczególne (niekoniecznie bezpośrednie) zagrożenie życia lub zdrowia, niezależnie od tego czy wcześniej składali wnioski o przyznanie „podwyższonego” świadczenia czy też nie, oraz czy sprawa została zakończona na etapie postępowania przed organem rentowym, czy dopiero na etapie postępowania sądowego. Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny i stanowi opinię autora. W szczególności nie można wykluczyć przyjęcia przez organy stosujące prawo odmiennej interpretacji o konieczności skorzystania z innych trybów postępowania takich jak instytucja wznowienia postępowania przewidziana przepisami kodeksu postępowania administracyjnego (art. 145 a czy kodeksu postępowania cywilnego (art. 401¹ Z uwagi na upływ ustawowych terminów do złożenia podania o wznowienie postępowania na podstawie kodeksu postępowania administracyjnego bądź skargi o wznowienie postępowania na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego (odpowiednio 1 i 3 miesiące od daty wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego) wzruszenie w tym trybie prawomocnych decyzji emerytalnych nie byłoby aktualnie możliwe. Anna Wróbel, adwokat Wyrokiem z 6 marca 2019 r. Trybunał Konstytucyjny (TK) uznał, że art. 25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w 1953 r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 ustawy - jest niezgodny z art. 2 Konstytucji (wyrok można znaleźć pod sygn. akt P 20/19). Przepis ten dotyczy kobiet, które pobierały wcześniejszą emeryturę i których – mówiąc w uproszczeniu – emerytura została pomniejszona właśnie o kwoty tych wypłaconych wcześniejszych emerytur. Wprowadzenie tej regulacji „zaskoczyło” kobiety z rocznika 1953, które nie mogły skorzystać już ze starych zasad obliczania emerytury (bez jej pomniejszenia), ani podjąć decyzji o tym czy chcą pobierać wcześniejszą emeryturę, jeśli wypłacone kwoty pomniejszą tę docelową. Według informacji podanych przez rząd, w takiej sytuacji znalazło się ponad 140 tysięcy osób. No i teraz już powinno być pięknie, ponieważ zgodnie z art. 190 ust. 4 Konstytucji kobietom tym przysługuje prawo do wznowienia postępowania, w wyniku czego ich emerytury powinny zostać przeliczone bez pomniejszania o wypłacone wcześniejsze emerytury oraz z uwzględnieniem tych kilku lat, w których świadczenia miały pomniejszone. Niestety pięknie nie jest. Obecnie większość osób może się jedynie nacieszyć treścią wyroku, ale nie może skorzystać z prawidłowego obliczenia emerytury, ze względu na terminy, w których można żądać wznowienia postępowania. Otóż, skargę o wznowienie postępowania wnosi się do ZUS na podstawie art. 145a czyli w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia TK. W tym przypadku termin ten mijał 23 kwietnia 2019 r. To jest jasne. Tu się pojawia pewne „ale”, czyli 146 zgodnie z którym uchylenie decyzji z przyczyn określonych w art. 145a nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło pięć lat. Kobiety, których dotyczy problem osiągnęły wiek emerytalny w okresie od lutego 2013 r. do kwietnia 2014 r., a zatem większość z nich decyzję o przyznaniu emerytury odebrała ponad 5 lat temu. A w takim przypadku ZUS wydaje po prostu decyzję, w której stwierdza, że zaskarżona decyzja (o przyznaniu emerytury w niższej wysokości) została co prawda wydana z naruszeniem prawa, ale jej nie zmieni. Wskaże tylko „winne” temu przepisy, czyli art. 151 § 2 w związku z art. 146 I co dalej? Już TK w uzasadnieniu do wyroku zauważył, że „przepisy dotyczące wznowienia postępowania nie uwzględniają jednak specyficznej sytuacji związanej z obowiązkiem sanacji konstytucyjności w sprawach dotyczących emerytur” tych kobiet. Tym samym pozostawiają „znaczny margines dowolności organom i sądom w ocenie i rozstrzygnięciu następstw wyroku TK w konkretnych wypadkach”. W związku z tym zwrócił uwagę ZUSowi oraz sądom, że „pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń”. Niestety ZUS na tę część wyroku nie zwrócił uwagi i nie zmienia wydanych wcześniej decyzji. Przynajmniej tak wynika z informacji przekazywanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO). Ponadto, także w uzasadnieniu wyroku, TK wezwał ustawodawcę do wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych, które zagwarantują jednolite zasady zawrotu świadczeń należnych uprawnionym. W związku z tym Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) wystąpił do minister Elżbiety Rafalskiej z prośbą o podanie informacji o planowanych zmianach prawa dotyczących tej sytuacji i wykonania wyroku TK. Miejmy więc nadzieję, że przepisy zostaną zmienione. Nie jest to bynajmniej pierwsza wątpliwość związana z treścią tego przepisu. Na jego niekonstytucyjność – w zakresie braku możliwości zmiany stanu prawnego zgodnie z wyrokiem TK -wskazywał już wcześniej choćby RPO w swoim wystąpieniu do MSWiA z r., w „Informacji o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w 2017 r. oraz o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich” złożonej Marszałkowi Senatu oraz Poseł Grzegorz Sztolcman w interpelacji nr 12252 z r. Osoby, których dotyczy ta sytuacja mogły oczywiście skorzystać z procedury wznowienia postępowania. Jeśli natomiast ZUS wyda/-ł decyzję stwierdzającą, że uchylenie skarżonej decyzji jest niemożliwe, ze względu na upływ terminów, mogą – w ciągu miesiąca – odwołać się do sądu. Z takim odwołaniem wiąże się zarówno nadzieja, że sąd spojrzy szerzej na sprawę i zastosuje się do wskazówek TK, jak i niepewność, że oprze rozstrzygnięcie na przepisach i wyda wyrok na korzyść ZUS (co oczywiście nie będzie miało wpływu na wysokość emerytury). Warto też wiedzieć, że decyzja odmawiająca uchylenia skarżonej decyzji a jednocześnie stwierdzająca jej wydanie z naruszeniem prawa, może być podstawą do wystąpienia o odszkodowanie, tylko że już w postępowaniu cywilnym. Na pewno można zadzwonić na Infolinię RPO lub udać się do jednego z punktów przyjęć interesantów RPO, które działają w miastach wojewódzkich. Pracownicy powinni mieć aktualne informacje na temat sporów z ZUSem oraz planowanych działań ustawodawczych. Można także – jak wiele kobiet, których dotyczy ta sprawa - napisać skargę do Rzecznika. Przykładowy wzór odwołania od decyzji ZUS dotyczącej rocznika 1953 odmawiającej wznowienia postępowania po wyroku TK znajduje się na podlinkowanej stronie. 29 lutego 2012, 06:48 Ten tekst przeczytasz w 1 minutę Shutterstock Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest kluczowe dla rzeszy polskich emerytów. Wynika z niego, że raz przyznana emerytura jest na zawsze, a ZUS nie może cofnąć świadczenia. To bardzo ważny wyrok Trybunału Konstytucyjnego dla ponad 7 milionów emerytów i rencistów. Nie muszą już się obawiać, że ZUS wstrzyma im wypłatę pieniędzy, jeśli inaczej oceni te same dowody, na podstawie których wcześniej przyznał świadczenie. Co więcej, osoby, którym ZUS zablokował już świadczenie, po wyroku trybunału będą mogły złożyć wniosek o jego wypłatę. ZUS powinien uwzględnić wyrok Trybunału Konstytucyjnego, wydając ponownie decyzję – mówi Bartłomiej Raczkowski, adwokat z kancelarii Raczkowski i Wspólnicy. Sędziowie uznali, że art. 114 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest niezgodny z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości społecznej i prawem każdego obywatela do zabezpieczenia społecznego. Zgodnie z tym przepisem ZUS mógł ponownie ustalić prawo do emerytury, renty lub ich wysokości na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu. Miał prawo tak postąpić, gdy po uprawomocnieniu się jego decyzji okazało się, że przedłożone dowody nie dawały podstaw do ich przyznania. Zakład mógł też zmienić wydaną przez siebie decyzję w dowolnym czasie. Przepis pozwalał mu więc na nieograniczoną wręcz weryfikację świadczeń. Do tej pory ZUS potrafił pozbawić kogoś świadczenia nawet kilka lat po jego przyznaniu. W ten sposób emeryturę traciły np. kobiety, którym zakład przyznał ją, bo musiały opiekować się chorymi dziećmi. Po trzech latach zakład podważał zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia dzieci, mimo iż wcześniej uznał je za wiarygodne. Zdaniem Lesława Nawackiego z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, który zaskarżył przepis do TK, do tej pory to ubezpieczony ponosił negatywne skutki wadliwego działania organu rentowego. Jeśli bowiem ZUS, oceniając jeszcze raz dowody, zmienił decyzję w sprawie prawa do świadczenia, było to jednoznaczne z tym, że wcześniej się pomylił – dodaje. Wczoraj sędziowie Trybunału Konstytucyjnego podkreślili, że prawomocność decyzji ZUS była iluzoryczna. A zmiana jego decyzji może mieć fatalne skutki dla ubezpieczonych. Odebranie po 10 latach świadczenia osobie, która ma obecnie 60 lat, może pozbawić ją środków do życia. Po takim czasie ciężko jej wrócić na trudny rynek pracy. Co więcej, czas pobierania odebranego świadczenia emerytalnego nie jest ani okresem składkowym, ani może stanowić przeszkodę w nabyciu prawa do innych świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych, np. renty z tytułu niezdolności do pracy. Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Kup licencję Zobacz więcej Przejdź do strony głównej

wyrok trybunału w sprawie emerytur